Intussen wordt ook de gemeentelijke begraafplaats aan de Tongerseweg voorzien van bloemen. Van oudsher wordt daar in oktober geveegd, geschrobd en verfraaid, als voorbereiding op de eeuwenoude tradities van Allerheiligen en Allerzielen; de herdenking van heilig verklaarde mannen en vrouwen op 1 november en van overleden dierbaren op 2 november. Dat statige kerkhof is daar tweehonderd jaar geleden aangelegd.
Voor die tijd begroeven de Maastrichtenaren hun doden binnen de muren van de stad, bij de parochiekerken. Zo was bijvoorbeeld ook het Onze Lieve Vrouweplein -waar het nu zo goed toeven is- een kerkhof, en in oude stadskronieken staat te lezen hoe steeds weer werd getracht, de daar loslopende varkens te weren.Tevergeefs. Vanaf eind 18e eeuw probeerde het stadsbestuur een begraafplaats buiten de stadspoorten te realiseren. Na enkele minder geslaagde pogingen op andere locaties werd de dodenakker tenslotte aangelegd langs de Tongerseweg, op het grondgebied van de gemeente Vroenhoven. Op een terrein van 100 bij 100 meter, omgeven door een gracht en een hoge muur. Het poortgebouw in die muur deed dienst als kapel en als woning van de doodgraver. De regels waren hier strikt. Die doodgraver mocht op de begraafplaats geen dieren laten grazen en er ook zijn wasgoed niet bleken. De eerste die op de nieuwe dodenakker begraven werd, op een koude februaridag in 1812, was een oude dame uit Kanne.
De architectuur van het oude kerkhof was eenvoudig. Er waren hoofdpaden, aangelegd in kruisvorm en beplant met bomen. Daar werden de rijken begraven. En er waren middenvelden, waar de gewone mensen hun rustplaats vonden. Meer dan eens werd de begraafplaats uitgebreid, en tenslotte werd het een parkachtig geheel. Een wandelpark met meer dan 1000 bomen en heesters, met lanen, paden en rotondes, met monumentale graven. De grootste boom van Maastricht staat hier, een Sequoia, een Mammoetboom van bijna 40 meter. Sinds 1984 waakt een kolossaal Heilig Hartbeeld, de armen uitnodigend gespreid, over allen die daar rusten. Het beeld dateert van 1919 en stond eerst op het Keizer Karelplein (de foto, uit de collectie van het Gemeentelijk Archief Maastricht, toont de plechtige inwijding toentertijd). Het kunstwerk werd gemaakt door Michel Cuypers, een kleinzoon van de beroemde architect Pierre Cuypers, de man die eind 19e eeuw Nederland verfraaide met bouwwerken, zoals het Amsterdamse Rijksmuseum en met kerkrestauraties, zoals die van de Sint Servaasbasiliek. Naar verluidt gaf de beeldhouwer het Heilig Hartbeeld het gezicht van opa....
